Dit artikel is geschreven door Walter, een van de hoofddocenten van Casa de la Alegría. Hij legt uit dat de stichting veel werkt met de LSD-communicatiemethode (Luisteren, Samenvatten en Doorvragen): “Deze techniek helpt ons actief te luisteren naar kinderen en tieners zonder hierbij hun gedrag te veroordelen. Het biedt ze ruimte om zich te kunnen uitdrukken en geeft ze vrijheid in wat ze voelen en denken.”
Na het spelen met de bal gaan we in een kring zitten. Carla, een van de kinderen, zit naast me en ziet de tatoeage op mijn rug. “Meester je hebt een tattoo, alle criminelen hebben er een. Je gaat naar de hel!” Bianca, een ander meisje uit de groep reageert geïrriteerd: “Niemand gaat naar de hel omdat hij tatoeages heeft. Mijn vader zal nooit naar de hel gaan.” Om de situatie te sussen en in te haken op de discussie zeg ik: “Nu ben ik nieuwsgierig geworden meiden! Zouden jullie hier meer over willen vertellen?”. Ik zie Bianca ongemakkelijk op haar stoel zitten. Met een gespannen houding kijkt ze sip voor zich uit. “Mijn oma zegt dat tatoeages voor slechte mensen zijn, voor criminelen, en dat die mensen naar de hel gaan”, zegt Carla. Ik luister en vraag haar: “Wat vind jij van tatoeages?” Carla kijkt me met een zenuwachtig glimlachje aan en zegt: “Eh… weet ik niet.”
Het is de beurt aan Bianca om zich te uiten: “Mijn vader heeft tatoeages. Mijn tante zegt dat mijn vader slecht is en daarom naar de gevangenis moest.” Terwijl ze dit zegt, zie ik haar boos worden. “Wat vind je het leukste aan je vader?” vraag ik. “Hij heeft mij geholpen met mijn wiskundehuiswerk, ik hou van zijn lange krullen en ik vind de muziek waar hij naar luistert leuk.” “Wat voor muziek luistert hij?” “Rock!” antwoordt ze blij. Carla komt er weer tussen en roept: “Maar dat is muziek van de duivel, jouw papa gaat naar de hel.”
“Voor mij persoonlijk…”, begin ik, “komt het hard aan als je zegt dat iemand naar de hel gaat. Ik zou me verdrietig voelen als iemand dat tegen mij zegt en alleen maar omdat ik naar een andere soort muziek luister of omdat ik een tattoo heb.” Aan een ander kind in de kring vraag ik: “Hoe zou jij je voelen als iemand dit tegen jou zegt” “Ik zou boos worden” antwoordt hij. Een ander zegt: “Ik zou diegene slaan!”
Bianca praat verder over haar vader. De uitdrukking op haar gezicht verandert terwijl ze over hem vertelt. Ze vraagt of ze mijn telefoon mag lenen om de muziek af te spelen die haar vader leuk vindt. Terwijl we luisteren naar de muziek, beginnen sommige kinderen mee te zingen en dansen. De les eindigt en ik bedank Bianca dat ze zulke mooie en interessante dingen over haar vader heeft gedeeld. Ik hoop dat haar vader gauw uit de gevangenis komt en weer bij haar gezin kan zijn. Tegen de hele klas zeg ik: “Ik bewonder jullie allemaal, omdat jullie – ondanks alles wat jullie meemaken – jullie familie en vrienden steunen door naar school te gaan en te werken. Ik ben ontzettend trots op jullie en ik weet dat jullie families dat ook zijn.” We zullen nooit de reden achterhalen waarom iemand bepaalde keuzes maakt die tot gevaarlijke of nare situaties leiden, maar een keuze maakt je niet tot een slecht persoon. Net zoals het hebben van een tattoo je geen crimineel maakt. Soms nemen we beslissingen zonder na te denken, vanwege zorgen om geld, druk van vrienden of vanuit de samenleving.
Wij werken met deze kinderen en jongeren omdat we ze hulp kunnen bieden bij het verwerken van ingrijpende gebeurtenissen in hun leven. We leren ze omgaan met emoties als pijn, woede en schaamte, en willen ze laten zien hoe ze zelf een verandering in hun leven kunnen aanbrengen met nieuwe alternatieven.
Geschreven door Walter, docent Casa de la Alegría